FUNDACJA KARKONOSKA – DWADZIEŚCIA LAT DZIAŁALNOŚCI 1991-2011

Fundacja Karkonoska założona w sierpniu1990r. i następnie zarejestrowana w Sądzie Rejonowym Miasta Stołecznego Warszawy  w grudniu 1991r. kończy dwudziesty rok swego funkcjonowania. Jej fundatorzy, tj. Janusz Adamczuk, Jakub Jarząbek, Piotr Komorowski, Janusz Korzeń, Henryk Kulej, Jan Mazurkiewicz i Tomasz Polański określil w statucie , że celem Fundacji będzie prowadzenie działalności społecznie użytecznej na rzecz harmonijnego rozwoju kraju i regionu jeleniogórskiego, a zwłaszcza obszaru Karkonoszy i Gór Izerskich. W szczególności dotyczyć będzie on działań na rzecz rozwoju urbanistyki i architektury, odbudowy i rehabilitacji środowiska przyrodniczego, promowania turystyki ekologicznej, a także działalności na rzecz  tradycji i rozwoju kultury.

 

W praktyce swoją działalność Fundacja skupiła przede wszystkim na problematyce ochrony, odbudowy i rehabilitacji środowiska przyrodniczego, dziedzictwa kulturowego i rozwoju kultury oraz na czynnym udziale w prowadzeniu edukacji ekologicznej i promowaniu idei partnerstwa wielosektorowego na rzecz zrównoważonego rozwoju. Działalność ta, prowadzona nie tylko na terenie regionu jeleniogórskiego, ale i w innych obszarach Polski uzyskała znaczące wsparcie  m.in. ze strony Fundacji Marshalla, Fundacji Partnerstwo dla Środowiska, Fundacji Eko Fundusz, Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Ministerstw Gospodarki i Środowi ska oraz szeregu samorządów lokalnych i innych instytucji. Listę najważniejszych, zrealizowanych w minionym dwudziestoleciu projektów przedstawiamy poniżej, dla zilustrowania ich znacznej różnorodności a także i geografii aktywności Fundacji. lokalizacji.

 

Realizacja statutowych form działania Fundacji obejmuje mi. in.:

  • udzielanie pomocy organizacyjno-finansowej osobom prawnym i fizycznym, podejmującym działalność związaną z realizacją celów Fundacji i wyrażającą się w konkretnych przedsięwzięciach m.in. inwestycyjnych, modernizacyjnych i rehabilitacyjnych;
  • wspieranie wszelkich inicjatyw społecznych oraz wyrażanie opinii na temat problemów zagospodarowania przestrzennego oraz kształtowania architektury i urbanistyki;
  • działalność edukacyjno-szkoleniową, popularyzatorską, dokumentacyjną i inną, związaną z realizacją celów Fundacji;
  • organizowanie i wspieranie działalności artystycznej, związanej z promocją tradycji oraz rozwojem i kształtowaniem kultury;
  • współpracę z pokrewnymi instytucjami i stowarzyszeniami w kraju i zagranicą oraz tworzenie odpowiednich płaszczyzn dla wymiany doświadczeń;
  • prowadzenie własnej działalności w formach określonych prawem, a także tworzenie i współtworzenie różnych jednostek organizacyjnych w tym zakładów, zorientowanych na praktyczną realizację celów Fundacji.

 

Wśród najważniejszych osiągnięć ekspertów i wolontariuszy Fundacji wymienić należy:

  • wykonanie szeregu opracowań koncepcyjnych i eksperckich dla regionu jeleniogórskiego, w tym m.in. „Program rozwoju Kotliny Jeleniogórskiej z propozycjami rozwiązań konfliktów pomiędzy rozwojem gospodarczym a ochroną środowiska” (z 1997r.), „Strategia rozwoju turystyki w mieście Jelenia Góra i w powiecie jeleniogórskim” (z 2003r.) oraz „Koncepcja układu przestrzennego Parku Kulturowego Kotliny Jeleniogórskiej” (z 2005r.);
  • wykonanie podobnych opracowań dla innych terenów, w tym. m.in. dla Zgorzelca oraz Kielc (w l. 1999-2004);
  • opracowanie i wydanie serii 4 poradników „Jak budować program ekorozwoju” (z 1998r.), rozprowadzanych na terenie kraju;
  • opracowanie serii ekspertyz dla Ministerstwa Środowiska nt. wskaźników dla monitorowania realizacji programów zrównoważonego rozwoju na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym wraz z ich opublikowaniem w wersji polskiej i angielskiej (w l. 200-2005);
  • wypracowanie z partnerami ze strony czeskiej zasad współpracy w ramach Bilateralnego Rezerwatu Biosfery Karkonosze/Krkonose (w l. 1996-1998) i doprowadzenie do podpisania ramowego porozumienia w tej sprawie (1996r.);
  • kontynuację działań na rzecz współpracy polsko-czeskiej w ramach powołanego w kwietniu 2006r. Forum Obywatelskiego „Porozumienie dla Regionu Karkonoskiego”;
  • opracowanie programu odbudowy renesansowego dworu w Maciejowcu k/ Jeleniej Góry z przeznaczeniem na Dolnośląskie Muzeum Detalu Architektonicznego oraz wykonanie prac inwentaryzacyjnych, koncepcyjno-projektowych a także prac porządkowych i zabezpieczających oraz wykonanie remontu dachu nad głównym korpusem Dworu (w l. 2001-2005);
  • wydawanie i rozprowadzanie wśród głównie dolnośląskich organizacji pozarządowych i samorządów lokalnych  stałego biuletynu „Zielony Region”;
  • przeprowadzanie szeregu warsztatów i otwartych spotkań  przy realizacji programów edukacji ekologicznej dla uczniów szkół średnich i podstawowych w regionie (w l. 1996-1998);

 

a w ostatnich latach także:

  • wykonanie dla regionu jeleniogórskiego, w tym m.in. „Koncepcji rozwoju zrównoważonego Regionu Karkonoskiego – Tez Karkonoskich” (z 2007, znowelizowanej w 2011);
  • wykonanie projektu planu ochrony Wilanowskiego Parku Kulturowego w finalnej redakcji   i przygotowanie go do uchwalenia (z 2011);
  • opracowanie publikacji nt „Jakość życia na poziomie lokalnym – ujęcie wskaźnikowe" dla Przedstawicielstwa Narodów  Zjednoczonych UNDP w Polsce;
  • uczestnictwo w działaniach powołanego w 2006r. Forum Obywatelskiego „Porozumienie dla Regionu Karkonoskiego”;
  • monitorowanie działań w obszarze powołanego w 2010 r. Parku Kulturowego Kotliny Jeleniogórskiej;
  • rozwijanie formuły działania Międzynarodowego Forum Fotografii Kwadrat i cykliczne organizowanie wystaw prac jego słuchaczy i absolwentów

 

Przy podsumowaniu minionych lat działalności Fundacji podkreślić trzeba synergiczny efekt przenoszenia doświadczeń wypracowanych w jej ramach do programów i działania innych organizacji. Wspomnieć przy tym m.in. trzeba ogólnopolski projekt „Umbrella”, związany z opracowaniem kilkudziesięciu strategii zrównoważonego rozwoju w kraju, czy też działalność Towarzystwa Urbanistów Polskich na terenie regionu jeleniogórskiego oraz działalność wielu instytucji i organizacji na rzecz rozwoju przygranicznej współpracy w obszarze Rezerwatu Biosfery Karkonosze/Krkonose.

 

Liderzy i Zarząd Fundacji kontynuują  prace nad szeregiem podjętych wcześniej zadań, w ostatnich latach pojawiły się nowe obszary jej aktywności i to o zasięgu pozaregionalnym: np. w ramach ogólnopolskiego programu ochrony krajobrazu kulturowego i tworzenie jego nowych form – parków kulturowych albo w ramach funkcjonowania pod egidą Fundacji Międzynarodowego Forum Fotografii Kwadrat.

 

W strukturze organizacyjnej Fundacji funkcjonują:

  • Regionalny Ośrodek Ekorozwoju
  • Międzynarodowe Forum Fotografii Kwadrat
  • Pracownia Ochrony Środowiska Kulturowego,
  • Regionalny Ośrodek Ekorozwoju,
  • Zakład Wydawnictw i Promocji

 

Działalność Fundacji programowała Rada Fundacji w składzie: Andrzej Raj – Przewodniczący, Fundatorzy - Janusz Adamczuk,  Piotr Komorowski, Janusz Korzeń, Henryk Kulej, Jan Mazurkiewicz i Tomasz Polański oraz Członkowie Rady -  Tadeusz Borys, Bogusława Bogucka, Marian Kachniarz i Jadwiga Tołkacz.( Fundatorem i Członkiem Rady był także do 1993 r. Śp. Jakub Jarząbek).

Obecnie w skład Rady wchodzą poza Fundatorami Marian Kachniarz - Przewodniczący Tadeusz Borys i Jadwiga Tołkacz.

 

Zarząd Fundacji działa w o składzie: Janusz Korzeń - Prezes Zarządu, Jacek Potocki - Wiceprezes, Danuta Ewa Komorowska - Sekretarz.